Naast dat er bepaald moet worden hoe haaien zich rondom de eilanden bewegen en welke gebieden belangrijk voor hen zijn, is het minstens zo dringend om officieel vast te stellen welke soorten er precies om de eilanden voorkomen. Omdat er weinig historische biologische gegevens zijn over het voorkomen en vooral de talrijkheid van soorten, is er nog geen referentiekader om in de toekomst het effect van beschermingsmaatregelen te kunnen bepalen. Dus daarom zijn onderzoekers van Imares Wageningen UR, naast hun akoestische telemetrieonderzoek, bezig met het monitoren van haaiengemeenschappen door middel van BRUVs: Baited Remote Underwater Videos.
Deze stereo videocamera’s worden naar de bodem van de zee gezakt en nemen een uur lang beelden op van de dieren die
worden aangetrokken door het aas dat voor de camera hangt. In eerste instantie werden BRUVs gebruikt om te kijken naar visgemeenschappen op de koraalriffen, maar de nadruk ligt nu nog vooral op het kijken naar haaien. De eerste opnames op de zeebodems van Saba (de Saba Bank), St. Eustatius en St. Maarten zijn al afgerond en voor het komend najaar staat Curaçao op de agenda. Bonaire zal vervolgens in 2017 worden geanalyseerd.
Het gebruik van onderwatercamera’s is een onderzoeksmethode met verschillende voor- en nadelen. Doordat de haaien niet gevangen hoeven te worden is de methode zeer non- invasief en geeft het hen geen onnodige stress. En daarnaast is door het gebruik van stereocamera’s de lengte van de vissen goed vast te stellen. Maar het herkennen van het geslacht is niet altijd even makkelijk, omdat de haaien niet altijd netjes langs de camera zwemmen.
De data die nu wordt verzameld vormt een zogenaamde baseline studie en zal vooral bruikbaar zijn na vergelijking met een herhaling over enkele jaren. Maar op kortere termijn zullen de data wel vergeleken kunnen worden met gegevens die mensen op andere plekken op aarde verzamelen met stereo videocamera’s. Hiermee kunnen mogelijk algemene patronen gevonden worden, waarmee uitspraken gedaan kunnen worden over haaiengemeenschappen in gebieden met verschillende mate van bescherming. De eerste indruk van hoofdonderzoeker De Graaf is dat er op bepaalde plekken rondom de eilanden, zoals op de Saba Bank, nog verassend veel haaien op de videobeelden opduiken. Op ongeveer een derde van de films komen er haaien voorbij en op ongeveer de helft zien zij haaien of roggen. En ondanks dat hiervan geen absolute aantallen kunnen worden afgeleid, geeft het wel aan dat er op rondom het eiland nog wel geschikt leefgebied beschikbaar is voor soorten om er te verblijven.
Het onderzoek met de onderwatercamera’s wordt geleid door onderzoeker Martin de Graaf. Martin heeft al sinds het begin van zijn carrière een link met de Cariben, sinds hij in de jaren ’90 onderzoek kon doen op Bonaire naar papegaaivissen en koraalriffen. Na enkele jaren in Ethiopië en Australië te hebben gewerkt als zoetwaterbioloog, kreeg hij bij Imares te kans om terug te keren naar de gekleurde riffen van de Cariben. De eerste keer dat er een echte tijgerhaai op de beelden verscheen is voor onderzoeker Martin de Graaf een moment die hij niet snel vergeet: “Ik kreeg vaak de clipjes van de studenten vrij snel te zien als er weer wat groots voorbij was gezwommen, maar de eerste keer dat we een tijgerhaai zagen was wel zeer indrukwekkend.” Andere soorten die al op de beelden zijn opgedoken zijn verpleegsterhaaien, Caribische rifhaaien, zwartpunthaaien en een enkele zijdehaai.
